شرح مختصری از زندگینامه امام باقر (ع)/ امام پنجم شیعیان در واقعه کربلا چند سال داشتند؟

به گزارش خبرنگار حوزه قرآن و عترت گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ امام محمد باقر (ع) پنجمین امام شیعیان، در سوم ماه صفر سال ۵۷ هجری قمری در مدینه چشم به جهان گشودند و چهارمین بهار عمر خودشان را در کنار جد بزرگوارشان حسین بن علی (ع) و پدرشان امام سجاد (ع) سپری کردند. ایشان همانند پدر خود از وقایع سیاسی کربلا دور و در جوار پدر باقی ماندند تا اینکه هفتم ذی الحجه سال ۱۱۴ پس از هجرت در سن ۵۷ سالگی به شهادت رسیدند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

  چرا امام پنجم را باقر لقب داده اند؟

حجت‌الاسلام و المسلمین مرتضی وافی سخنران و کارشناس مسائل دینی و قرآنی درباره معنای لقب امام باقر (ع) به خبرنگار حوزه قرآن و عترت گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ گفت: به گفته شیخ کلینی و جابر بن عبدالله انصاری تنها صحابی زنده پیامبر (ص)، در زمان امام باقر (ع) روایت است که جابر عادت داشت در مسجد نشسته و صدا بزند: یا "باقرالعلم! یا باقرالعلم! "؛ اهل مدینه فکر می‌کردند جابر عقلش را از دست داده است. اما جابر به آن‌ها اطمینان می‌داد که از پیامبر (ص) شنیده که به او سفارش کرده‌است: «ای جابر! مردی از خانواده‌ام را دیدار خواهی کرد که همنام من است و از لحاظ شخصیت به من نزدیک است. او دانش را شکافته به عمق آن پی خواهد برد.»

در مورد نحوه دیدار جابر با محمد باقر، هم کلینی روایت می‌کند که روزی جابر از مقابل مکتب خانه‌ای که در آن قرآن تدریس می‌شد، عبور می‌کرد که باقر را که هنوز کودکی بیش نبود در آنجا دید. به او نزدیک شد تا ببیند آیا ویژگی‌هایی که از زبان پیامبر شنیده را در او پیدا می‌کند. جابر با دیدن کودک نامش را می‌پرسد و پس از آنکه نشانه‌هایی که از پیامبر شنیده در او می‌بیند سرش را بوسیده، سلام پیامبر (ص) را به او می‌رساند.

دوران امامت حضرت باقر (ع)

دوران امامت امام محمد باقر (ع) پس از درگذشت پدرشان امام سجاد (ع)، از سال ۹۵ هجری قمری آغاز شد و به مدت نوزده سال ادامه داشت. باید در نظر داشت که یکی از اتفاقات مهم در دوران امامت ایشان انقراض حکومت امویان و سرکار آمدن خلافت عباسیان بود که سر منشأ مشاجره‌های سیاسی و پیدایش مدعیانی مانند ابومسلم خراسانی بود. حضرت (ع) ضمن آنکه رسالت ترویج تعالیم قرآنی به ویژه امامت و ولایت را داشتند، چون بعد از پدرشان یکی از شاهدان عینی واقعه کربلا بودند، جریان عاشورا را با پرچمداری حقانیت اسلام و اهل بیت (ع) برای مردم روایت می‌کردند و پرده از ظلم و باطل بودن حکومت بنی امیه و عباسیان برمی‌داشتند.

نقش روایتگری امام باقر (ع) پس از واقعه کربلا

حجت الاسلام و المسلمین مرتضی وافی سخنران و کارشناس مسائل دینی و قرآنی در گفتگو با خبرنگار حوزه قرآن و عترت گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ درباره حضور و نقش امام محمد باقر (ع) در واقعه عاشورا و روایتگری ایشان بعد از انقراض امویان گفت: یکی از امامانی که در پیکره واحد امامت و نور منسجم ولایت توانستند جریان علمی و فکری حکومت دینی و شیعی را به طور ویژه‌ای دنبال و معارف ناب اسلام را در میان مسلمانان بیان کنند، امام محمد باقر (ع) بود. ایشان توانستند پس از هم گسستگی مردم بعد از جریان عاشورا، زمینه گسترش تفکر دینی و معارف اسلامی را در پیکره محدود فرهنگی، بین شیعیان و اهل سنت فراهم کنند.

وی اظهار کرد: نام امام باقر (ع) با اینکه در بسیاری از رخداد‌های اسلامی حضور داشت، کمتر شنیده شده است؛ واقعه عاشورا نیز یکی از این رویدادهاست. حضرت سیدالشهدا (ع) در آخرین جملات خود به امام سجاد (ع) می‌فرمایند: «غیر از من و تو مردی در خیمه‌ها نیست و زنده نمانده است.» این جمله امام نشان از حفظ امامت دارد. چرا که امام حسین (ع) به دلیل همین حفظ امامت از ذریه خودشان اذن ورود امام زین العابدین (ع) را به میدان ندادند و می‌شود گفت که حفظ و پنهان کردن امام باقر (ع) نیز به همین سبب بوده است.

وی ادامه داد: البته باید در نظر داشت که امام باقر (ع) در میان کودکان و فرزندان اهل بیت (ع) حضور داشت؛ اما به دلیل حساسیت بالا، ظهور و نقش پررنگی را ایفا نکرد.

حجت الاسلام و المسلمین وافی با اشاره به اینکه امام باقر (ع) روایتگر حادثه عاشورا بود، گفت: ما در اسناد تاریخی روایت‌های بسیاری را از امام باقر (ع) درباره جریان عاشورا داریم. ایشان اولین کسی بودند که از آمدن ذوالجناح به خیمه‌ها خبر دادند و خطبه‌های وارده در کربلا را برای نسل آینده خود بیان کردند.

ایجاد محافل معرفتی و علمی در دوران امام باقر

این سخنران و کارشناس مسائل دینی و قرآنی، درباره نقش حضرت باقر در ایجاد محافل علمی و دینی در زمانه خود اظهار کرد: ایجاد محافل معرفتی و علمی پس از دوره انتقال حکومت بنی امیه به بنی عباس شکل گرفت. پس از جریان عاشورا در دوره امامت امام زین العابدین (ع)، خفقان و اختلافاتی در جامعه شکل گرفت. حکومت بنی امیه پس از واقعه کربلا با خشونت جلوی نشر معارف شیعی را گرفت. اما امام باقر (ع) فرصتی را ایجاد کرد تا حلقه‌های فکری معرفتی بنا شوند. البته یکی دیگر از مسائلی که باعث شد جامعه به سمت تشکیل محافل معرفتی برود، شهادت اصحاب امام حسین (ع) بود؛ چرا که بیشترین یاران ایشان از محدثین و قاریان بودند که پس از شهادتشان جامعه با خلأ وجود عالمان روبرو شد. به همین سبب امام محمد باقر با تربیت شاگردان مکتب اهل بیت (ع) به تبلیغ معارف اسلامی و روایتگری واقعه عاشورا پرداختند. باید در نظر داشت که نیمی از احادیث موجود امروز از سخنان امام باقر (ع) است.

نحوه شهادت حضرت باقرالعلوم (ع)

درباره علت و همچنین زمان مرگ امام پنجم تردید وجود دارد. بر اساس برخی روایات ایشان به وسیله ابراهیم بن ولید بن عبدالله، از نزدیکان هشام بن عبدالملک، مسموم شدند. بر اساس اقوال معروف‌تر اما، زید دیگری (یکی از پسر عمو‌های امام) بر سر ارثیه‌ای با باقر (ع) اختلاف پیدا کرده بود. آن دو توافق کردند تا نزد قاضی بروند. وقتی قاضی حق را به باقر داد، زید شکایتش را نزد هشام برد. شکایت‌های زید خلیفه را برانگیخت تا هدیه‌ای برای حاکم مدینه فرستاده از او بخواهد ارثیه مورد اختلاف را از باقر (ع) گرفته برایش بفرستد. باقر (ع) که گویا برای چنین وضعیتی خود را آماده کرده بود، صندوقی حاوی مدارک تقلبی را به حاکم مدینه داد. با این حال وقتی خلیفه صندوق را دریافت کرد، آن را به زید نشان داد و زید متوجه تقلبی بودن اسناد شد. بر طبق روایات شیعی خلیفه به زید زینی داد که با زهر آبدیده بود. زید تدارک لازم را دید تا زین به دست باقر (ع) برسد. امام از آن استفاده کرده و بر اثر زهر آن از دنیا رفت. به گفته برخی منابع امام باقر در ۷ ذی الحجه سال ۱۱۴ پس از هجرت در سن ۵۷ به دستور هشام بن عبدالملک در مدینه مسموم شد و درگذشت. مزار امام محمد باقر در شهر مدینه در قبرستان بقیع و کنار سه امام دیگر شیعیان است. آرامگاه او بر خلاف بیشتر امامان شیعه هم اکنون گنبد و ضریح ندارد.

 

وصیت امام باقر (ع) به فرزند و یارانش

کلینى به سند خود از امام صادق (ع) نقل کرده است که فرمود: پدرم هر آنچه از کتب و سلاح و آثار و امانات انبیا در نزد خود داشت، برای من به ودیعت ‏سپرد. پس، چون لحظه وفاتش فرا رسید به من گفت: چهار شاهد فرا بخوان. من چهار تن از قریش را دعوت کردم که یکى از آنان نافع مولاى عبد الله بن عمر بود.

پس به من فرمود: بنویس. این چیزى است که یعقوب فرزندانش را بدان وصیت کرد که اى فرزندانم خداوند دین را براى شما برگزید، پس نمیرید مگر آنکه تسلیم رضاى خداوند باشید. سپس فرمان داد که او را به جامه‌ای که هر جمعه در آن نماز مى‏ خواند، کفن کنند و عمامه‏ اش را بر سرش بندند و قبر او را چهار گوش و با فاصله چهار انگشت از زمین بلندتر قرار دهند و در موقع دفن بندهاى کفن او را باز کنند.

سپس، امام صادق (ع) به پدر گفت: اى پدر! در این وصیت چه بود که بر آن شاهد طلب کردى؟ فرمود: پسرم! خوش نداشتم پس از من با تو به نزاع برخیزند به این بهانه که به تو وصیت نکرده ‏ام و مى ‏خواستم بدین وسیله حجت و دلیلى براى تو قرار داده باشم. در حقیقت امام (ع) مى‏ خواست به این وسیله همگان بدانند که جعفر بن محمد (ع)، وصى و جانشین و امام بعد از اوست. (منبع: کتاب سیره معصومان، ج. ۵، ص. ۴۵، نویسنده: سید محسن امین، ترجمه: على حجتى کرمانى).

انتهای پیام/

 

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: ائمه اطهار مناسبت های مذهبی احادیث عاشورا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۲۰۹۹۳۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کاهش ازدواج و طلاق در کردستان طی سال گذشته

مدیرکل ثبت احوال کردستان از کاهش ۳.۹ درصدی ازدواج و ۱.۶ درصدی طلاق طی سال گذشته در استان خبر داد.

علی جوکار در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا در کردستان، اظهار کرد: سال گذشته ۲۱ هزار و ۱۲۵ واقعه ولادت در استان به ثبت رسیده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۶.۱ درصد کاهش داشته است.

وی تعداد ولادت شهری را ۱۵۴۵۲ واقعه و روستایی را ۵۶۷۳ واقعه اعلام کرد و افزود: تعداد ولادت ثبت شده پسران ۱۰۹۰۹ واقعه و ولادت ثبت شده دختران ۱۰۲۱۶ واقعه بوده است.

مدیرکل ثبت احوال کردستان خاطرنشان کرد: نسبت جنسی حاصل از ثبت ولادت برابر ۱۰۶.۸ بوده، یعنی در مقابل هر ۱۰۰ واقعه دختر حدود ۱۰۷ واقعه پسر به ثبت رسیده است.

جوکار با بیان اینکه بیشترین ولادت ثبت شده مربوط به مادران گروه سنی ۳۴-۳۰ سال با حدود ۱/۳۰ درصد بوده است، ادامه داد: میانگین سن مادران در ولادت‌های ثبت شده ۳۰.۹۵ سال بوده است.

ثبت ۴۰۵ مورد دوقلوزایی در کردستان

وی اضافه کرد: از مجموع ۲۱۱۲۵ واقعه ولادت ثبت شده، ۴۰۵ واقعه دو قلوزایی و ۱۱ واقعه سه قلو زایی بوده است.

مدیرکل ثبت احوال کردستان گفت: فراوانی پنج نام اول پسران سال گذشته در استان به ترتیب شاهان ۴۷۸ مورد، محمد ۴۴۸، آیهان ۳۷۳ مورد، میران ۲۶۹ و آراد ۲۰۲ مورد بوده است.

جوکار فراوانی پنج نام اول دختران را نیز ماهلین با ۳۷۴ مورد، دلوین ۳۶۱، آن یا ۳۳۹، نورا ۱۹۲ و نیلا ۱۳۲ مورد اعلام کرد.

افزایش ۳.۳ درصدی وفات در کردستان

وی خاطرنشان کرد: در سال گذشته ۸۱۴۱ واقعه وفات در استان به ثبت رسیده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۳.۳ درصد افزایش داشته است.

مدیرکل ثبت احوال کردستان تعداد وفات ثبت شده در مردان استان را ۴۶۴۸ واقعه و در زنان ۳۴۹۲ واقعه اعلام و تصریح کرد: نسبت جنسی حاصل از ثبت وفات برابر ۱۳۳.۱ بوده، یعنی در مقابل هر ۱۰۰ واقعه وفات ثبت شده در زنان، حدود ۱۳۳ واقعه وفات مردان به ثبت رسیده است.

جوکار اضافه کرد: میانگین سن مردان فوت شده ۶۴.۴۳ سال و میانگین سن زنان فوت شده را ۷۰.۶۵ سال بوده است.

کاهش ۳.۹ درصدی ازدواج در کردستان

وی گفت: سال گذشته ۱۲۶۰۱ واقعه ازدواج در استان به ثبت رسیده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۳.۹ درصد کاهش داشته است.

مدیرکل ثبت احوال کردستان ادامه داد: بیشترین ازدواج ثبت شده مردان مربوط به گروه سنی ۲۹-۲۵ سال به تعداد ۳۸۵۷ مورد بوده که به روایتی ۳۰.۶ درصد از کل ازدواج‌های ثبت شده مربوط به این گروه سنی بوده است.

جوکار تاکید کرد: بیشترین ازدواج ثبت شده زنان مربوط به گروه سنی ۲۴-۲۰ سال به تعداد ۳۳۴۳ مورد بوده که به روایتی ۲۶.۵ درصد از کل ازدواج‌های ثبت شده مربوط به این گروه سنی بوده است.

وی اضافه کرد: میانگین سن ازدواج بار اول مردان استان ۲۸.۲۳ سال و میانگین سن ازدواج بار اول در زنان ۲۴.۱۵ سال بوده است.

کاهش ۱.۶ درصدی طلاق در کردستان

مدیرکل ثبت احوال کردستان تصریح کرد: در سال گذشته ۵۲۲۵ واقعه طلاق در استان به ثبت رسیده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱.۶ درصد کاهش داشته است.

جوکار افزود: بیشترین طلاق ثبت شده مردان مربوط به گروه سنی ۳۴-۳۰ سال به تعداد ۱۱۵۶ مورد بوده که به روایتی ۲۲.۱ درصد از کل طلاق‌های ثبت شده مربوط به این گروه سنی بوده است.

مدیرکل ثبت احوال کردستان ادامه داد: بیشترین طلاق ثبت شده در زنان مربوط به گروه سنی ۳۴-۳۰ سال به تعداد ۹۸۹ مورد بوده و به روایتی ۱۸.۹ درصد از کل طلاق‌های ثبت شده مربوط به این گروه سنی بوده است.

جوکار اظهار کرد: میانگین سن طلاق بار اول مردان ۳۶.۹۳ سال و میانگین سن طلاق بار اول در زنان استان را ۳۲.۲۴ سال است.

کد خبر 751027